Na 25 dagen Chili, meer dan 2000 km en 700 liter diesel (onze grootste kostenpost!) verder, zijn we weer terug waar we begonnen 3,5 week geleden, namelijk in San Pedro de Atacama, een leuk, toeristisch dorpje midden in de Atacama woestijn.

Om daar te komen vanuit Argentinië, moesten we langs de douane op de Jamapas en dat dachten we wel binnen een half uurtje te klaren zoals we van andere overlanders hadden gehoord. Maar de computer van de Argentijnse douane “said no” tegen Michiel aangezien hij volgens de computer nooit Argentinië was in gekomen, mocht hij er daarom ook niet uit, zucht. Tegenwoordig krijg je ook geen stempel meer in je paspoort, dus konden we ook niet bewijzen dat hij echt legaal de grens was gepasseerd vanuit Uruguay. Er worden lijsten uitgeprint van alle personen die op 17 november die bewuste grensovergang zijn gepasseerd en na zoeken tussen de honderden namen, vinden we eindelijk die van Michiel maar met een verkeerd paspoortnummer, aha, dat is dus het probleem. In plaats van een nul is er de letter O ingetypt door de douanier bij de grens van Uruguay en daarom bestaat Michiel nu niet meer! Hierna is het gelukkig snel geregeld en kunnen we door naar de douane van Chili. Daar krijgen we snel de benodigde papieren nadat we net doen of we de vraag over ons vertrek met een vliegtuig uit Santiago in juni en dan nu terugkomen met een truck vanuit Argentinië, niet begrijpen. Het antwoord zou ook ingewikkeld en ontoereikend zijn in ons kleuterspaans , dus soms is het beter “no entiendo” (ikke nie begrijpe) te zeggen, waarna de douanier zucht en de felbegeerde importpermit toch maar geeft. Als laatste wil Chili nog even in de truck kijken, ook daar hebben we te lichtzinnig over gedacht blijkt. De macho agent heeft een mooie vrouwelijke stagiaire bij zich en slooft zich daarom enorm uit. Alle kastjes moeten open, zelfs onder de bankkussens, het bed wordt bevoeld en alle dierlijke materialen en ongeverfd hout worden systematisch verwijderd, hij rukt zelfs alle decoratieveertjes van de muur en vindt m’n schelpen en mooie houtjes verzameling. Daarna is de buitenkant en de cabine aan de beurt, ook daar alle bakken en garage open, daar vindt hij de mountainbike en die moet aangegeven worden, of we daar papieren van hebben. Ondertussen heb ik het helemaal gehad, de slechte nachtrust, de gebruikelijke spanning die ik heb bij grensovergangen (omdat we altijd wel wat smokkelen wat niet mag, zoals 2 kilo walnoten deze keer), de computerfout, de autoritaire doorzoeking en de hoogte van 4200 meter eisen z’n tol, ik wordt huilerig, bloody chagrijnig en opstandig en ben geneigd de discussie en strijd aan te gaan. Gelukkig blijft Michiel übercool en handelt hij de laatste zaken af. Pas als we 160 km verder en 2000 meter lager in San Pedro aankomen en op het mooie pleintje aan een heerlijke maaltijd zitten, kan ik weer lachen. Yes we zijn in Chili!

De dagen daarna zijn heerlijk. We rusten uit op een fijne camping 10 km buiten het stadje, met een verfrissend zwembad, kroelhond Loekie, ruime douches, een wasmachine, goede wifi en leuke andere overlanders. Het weer is hier altijd goed, zonnig, 25 graden en koele nachten. Michiel doet wat klussen aan de camper, zo smeert hij alle vetpunten weer eens door, blaast de luchtfilter schoon na de stoffige rit over de hoogvlakten afgelopen weken, laat de rolgordijnen/horren weer soepel lopen en dicht de lekke uitlaat met vloeibaar metaal. We vieren oud en nieuw met Elisabeth en Martin uit Oostenrijk en Günter uit Duitsland met een gezellige BBQ. Om de dag rijden we op de motor samen naar het dorp om daar lekker buiten te lunchen bij de “zes euro voor een menu” restaurantjes die we bij de markt ontdekt hebben. Daar mag je kiezen uit tien voorgerechten en tien hoofdgerechten en dan nog 2 bijgerechten zoals rijst, pasta, aardappelen, verschillende salades enz….Een geweldig concept met altijd wel een hond die aan je voeten ligt te slapen en geduldig wacht op de restjes van je kippenbout of karbonade botjes. We eten o.a. heerlijke ceviche (rauwe vis met citroen, ui en koriander), Pebre (tomatensalsa) met broodjes, dat altijd standaard op tafel wordt gezet, lekkerbekjes en pindasoep.

Ook vinden we een Franse bakker die overheerlijke baguettes met Roquefort en pain au chocolat maakt, en ontdek ik limonade con jengibre (gember). In de supermarkt kopen we een grote pot Nutella en op een marktje cremehoning met gember (wat een uitvinding is dat!). De keuze aan lekkers is reuze in dit toeristenstadje maar wel allemaal tegen schrikbarende prijzen, zeker vergeleken met Argentinië maar zelfs vergeleken met Nederland. Daarom zijn we blij met die leuke, kleine 6 euro restaurantje die in alle plaatsen blijken te zitten die we later nog aandoen in Chili.

Ook alle bezienswaardigheden kosten hier geld, bij iedere lagune, geiser of mooie kloof staat wel een hutje waar flinke entree geëist wordt. Veel van dit soort mooie natuurfenomenen hebben we ook in Argentinië gezien en gaan we nog zien in Bolivia of andere landen, dus laten we de Valle de la luna, een excursie sterrenkijken, wat rotsformaties in de buurt en een aantal pre-colombiaanse ruïnes aan ons voorbij gaan. Zelfs bij een authentiek atacamadorpje even verderop is een slagboom bij de ingang gezet waar één van de dorpsbewoners entree vraagt.

Wel bezoeken we laguna Cejar waar flamingo’s zijn én waar je mag zwemmen in het megazoute water, wat dus neerkomt op vooral drijven, want zwemmen lukt niet, een leuke ervaring. Ook bezoeken we de Tatio geisers, eigenlijk meer om alvast weer wat aan de hoogte te wennen voor als we straks naar Bolivia gaan, maar het blijkt verrassend mooi! De heenweg omhoog zien we niet veel, want die is in het donker omdat de geisers en hun stoom vooral leuk en fotogeniek zouden zijn bij zonsopkomst. Het is een slechte ripioweg met gaten en wasboord en we doen er weer veel langer over dan verwacht. Gelukkig zijn we al om 5.00 uur opgestaan en komen we twee uur later net op tijd aan om het spektakel mee te maken. Het is op deze hoogte en op dit tijdstip onder het vriespunt en dat maakt dat het 85 graden warme water van de geisers grote stoomwolken veroorzaken. De waterstralen uit de geisers zien er uit als vuurwerk doordat de uitgespoten waterdruppels neerdalen met een stoomspoortje achter zich aan (kijk de foto hiervan maar, ik kan het niet goed uitleggen, hahaha), het is prachtig! Als de zon achter de vulkanen omhoog komt en begint te schijnen door de rookpluimen is het een magisch gezicht. Wow, blij dat we gegaan zijn! In twee uurtjes warmt het dermate op, dat de stoom grotendeels verdwijnt en nemen we de weg terug omlaag naar San Pedro en zien we veel vicunas op de berghellingen en flamingo’s in de lagunes naast de weg.

Voordat we naar Bolivia gaan, gaan we nog een paar dagen naar de zee. Chili is een smal en lang land, maar toch doen we zowel over de heen als een andere terugweg twee lange dagen door de lege, droge, dode woestijn. Waar het enige leven vooral mijnbouw blijkt te zijn en de enige afleiding de vele monumenten die opgericht zijn langs de weg voor het daar verongelukte verkeersslachtoffer met grote foto’s, kruizen, en nepbloemen die vreemd kleuren in het geel, bruine van de woestijn waar het maar 1x per 11 jaar regent en dus niets groeit of leeft.

Het is dan ook een feestje wanneer we aankomen bij de kust waar we zo ontzettend veel en verschillende soorten vogels zien, als we nog nooit ergens zagen! Het moet er vol zitten met vis. Maar ook hier is het vooral woestijn die met hoge bergen aan de kust de zee in plonst, met nauwelijks meer begroeiing dan her en der een cactus die leeft waarschijnlijk van de zeemist die hier ‘s morgens een mysterieuze sfeer schept.

We overnachten de eerste nacht bij Guanillas, wat zich vrij vertaalt naar het Nederlands als “vogelpoepjes”. De rotsen en kliffen zien er dan ook wit van de vogelpoep (guano). Er staan wat vissershutjes en we genieten van het zicht op zee en de Jan van Genten (Peruvian gennets), pelikanen, zwarte en grijze aalscholvers, meeuwen, Inca sterns, wulpen, gieren en zelfs pinguïns in de verte op een rotspunt die uit zee steekt. De golven zijn enorm en indrukwekkend, te groot en gevaarlijk om in te zwemmen, maar wel heerlijk om uren naar te kijken hoe het kelp er door omhoog gezwiept wordt en bij het geluid er van in slaap te vallen.

De dagen daarna staan we gelukkig op een paar plekken met grote getijdenpoelen, waar we een beetje in kunnen badderen en ik zelfs kan snorkelen tot mijn grote geluk. Het stikt er van de zee-egels en verschillende soorten zeesterren, ook prachtige knalrode en oranje zee-anemonen en wat kleine vissen.

Onderweg naar Antofagasta, een grote stad aan de kust, komen we eerst nog langs het lange zandstrand bij Hornitos. Het strand staat vol met vluchtelingenkampen en er liggen bergen vuilnis. We schrikken er een beetje van en willen snel doorrijden omdat meerdere Chilenen in het zuiden ons vorig jaar hebben gewaarschuwd voor de vluchtelingen uit o.a. Venezuela in het noorden. Echter zijn ook hier weer bizar veel vogels en zeeleeuwen te zien dat we toch stoppen en het strand van dichtbij gaan bekijken. De tentenkampen blijken echter vakantievierende Chilenen die het niet zo nauw nemen met het afval wat ze echt overal achterlaten! Zo apart dat zij daar helemaal geen aanstoot aan nemen! En ook wel weer eye-opening dat we ons zo op stang hebben laten jagen door angstverhalen over vreemdelingen. Verderop verbaast het lelijke mijnstadje Mejillones met hoge fabriekspijpen ons met een lieflijke boulevard met palmbomen en een blauwe zee. Het ligt aan een ingesloten baai en daardoor zijn er geen hoge golven. Dus blijven we nog twee dagen op een strand in de buurt waar we kunnen zwemmen en de zeeleeuwen en pelikanen bijzonder dichtbij langs komen zwemmen of zweven.

Voor zaterdag hebben we een excursie geboekt bij het sterrenobservatorium Paranal voorbij Antofagasta, dus maken we ons met moeite los van het fijne, rustige strand en rijden op donderdag naar de één na grootste stad van Chili. Hier worden we wat overweldigd door de drukte op straat en op de stadsstrandjes die stampvol staan met gekleurde parasols, dat er daardoor wel leuk uitziet, maar niks voor ons is. Wel kunnen we hier wat hoognodige boodschappen doen en gaat Michiel op zoek naar grondverf in een soort grote gamma en vind ik een echte H&M in een groot winkelcentrum. Als we elkaar na een paar uur shoppen weer treffen, blijkt Michiel alleen een paar kwastjes gekocht te hebben en ik uiteindelijk helemaal niks omdat overal van die lange rijen stonden. Tot zover de grote stad en snel rijden we door naar de sterrenwacht met een kleine omweg langs het grote standbeeld langs de Panamericana van een hand die uit de woestijn omhoog reikt, waar we de mustdo foto maken die iedere reiziger in Noord Chili maakt.

‘s Morgens melden we ons bij de receptie van Paranal hoog op een kale woestijnberg en 150 km ver van alle lichtvervuiling van de stad. Met een gelukkig Engelstalige gids krijgen we een bijzonder informatieve en verrassende rondleiding. Eerst naar het “astrologen hotel” zoals het grote futuristische koepelvormige gebouw heet waar de 100 werknemers in hun vrije tijd verblijven. De luchtvochtigheid wordt er kunstmatig hoog gehouden, er staan grote planten en er is zelfs een zwembad. De Jamesbondfilm Quantum of Solace is er ooit opgenomen en Brian May logeerde er om op te treden maar ook vanuit zijn opleiding tot astroloog. Daarna rijden we met een bus verder de berg op naar de top waar grote telescopen het universum, alle uren dat het donker is, verkennen. Het blijkt veel ingewikkelder dan ik dacht met de grootste en daardoor zwaarste spiegels (22 ton) ter wereld, die door hun eigen gewicht vervormen en door alle woestijnstof vervagen, maar ook allerlei andere factoren die de waarnemingen verstoren en er dus vele berekeningen en aanpassingen moeten worden ingecalculeerd voor een waarneming objectief wordt, zoals bijvoorbeeld de atmosfeer van de aarde, lichtvervuiling van de maan, wolken, temperatuur enz…. Ook staan de telescopen in verbinding met andere telescopen in de wereld, zodat waarnemingen door kunnen gaan ook als de aarde draait en het licht is in Chili. De gids vertelt welke wonderbaarlijke ontdekkingen er allemaal gedaan zijn, zoals op hoeveel afstand bepaalde delen van het heelal liggen, hoe zwaar bepaalde planeten/sterren zijn, hoe het zit met zwarte gaten en zwaartekracht en zo, allemaal zaken die ver boven ons pet gaan en waar we ons moeilijk iets bij voor kunnen stellen. Maar door het zien van de gigatelescopen en de verhalen er over, kunnen we het een klein beetje beter begrijpen en vinden we het leuk om te weten dat er dus mensen bestaan die dit allemaal wel snappen en kunnen interpreteren, echt heel knap.

Hierna verblijven we nog een paar dagen op verschillende plekken aan de kust, maar niks kan eigenlijk meer tippen aan het strandje op het schiereiland bij Mejillones. Wel werken we natuurlijk nog even aan ons bruiningsschema en strandjutten we er op los, er liggen veel mooie zee-egels en schelpen, af en toe een pelikanenlijk en zelfs één pinguin en een zeeleeuw. Verder heel veel grote aangespoelde kwallen op sommige plekken. Op alle plekken hebben we het rijk alleen en zien we alleen af en toe in de verte een vissershutje. Even overwegen we om de kust verder af te zakken en dan via Argentinië weer omhoog te rijden, zodat we daar weer goedkoop kunnen tanken want de diesel is hier meer dan 2x zo duur! Als we het nader onderzoeken, blijkt dat veel grensovergangen nog steeds dicht zijn sinds de Coronapandemie en dat we dan een omweg moeten maken van meer dan 1500 km naar de eerstvolgende grensovergang die wel open is. Hmmmm, dan maar terug naar San Pedro na twee weken aan de zee en langzaam klimmen we de bergen weer in door de kale lege woestijn. Pas als we boven de 3000 meter komen, zien we weer guanaco’s, vicuna’s en nandu’s. We overnachten in the middle of nowhere waar volgens de app Ioverlander, waar iedereen goede overnachtingsplekken in het wild op zet, zoet water uit de grond zou komen. We kunnen het haast niet geloven in de droogste woestijn ter wereld, maar als we aankomen blijkt er inderdaad een pijp uit de grond te komen met zoet, schoon water! Waarschijnlijk een ondergrondse bron die gevoed wordt door smeltwater uit de Andes. Michiel maakt gelijk van de gelegenheid gebruik en wast onze stoffige en door duizenden vogels ondergescheten ramen en zonnepanelen schoon. Iets wat op een camping in noord Chili echt niet zou kunnen en overal briefjes hangen om zuinig met water te doen.

Dat is dus wel een heel verschil met zuid Chili, dat met z’n groene bossen, zoetwatermeren, ijsvelden, besneeuwde bergen, gauchocultuur, andere flora en fauna én vele neerslag een compleet ander land lijkt, en ik hier ook wel een beetje gemist heb. In Chileens Patagonië hebben we lief en leed gedeeld met andere overlanders (die we hier buiten San Pedro niet veel ontmoeten) maar vooral ook met de familie Cabezas die ons zuid Chili door hun ogen heeft laten zien, waardoor het een extra dimensie heeft gekregen naast het overweldigende natuurschoon dat daar te zien is. Misschien hadden we Claudio z’n zus Carolina in Iquique moeten opzoeken om alle insides over noord Chili te leren. Maar twee weken geleden is Claudio’s moeder overleden en is zus uiteraard met haar gezin naar het zuiden afgereisd en wilden we haar daarom verder ook niet belasten in deze verdrietige tijd.

We zijn toe aan een andere cultuur, met veel kleur en geur, met ander eten, met andere gebruiken met nieuwe input en inspiratie. Het is tijd voor Bolivia, maar niet voordat uiteraard vlak voor vertrek de uitlaat afbreekt en we terug moeten naar een grote stad voor een nieuwe pijp, die ze daar niet blijken te hebben. Voor de 3^e x terug naar San Pedro, waar Michiel de boel samen met een lasmannetje weer aan elkaar mcGyvert en we op de valreep ons 27 jarig jubileum vieren met een laatste heerlijke lunch bij een “6euro per menu” restaurant. We verblijven nog een nachtje bij Mauricio op z’n fijne camping, ik kroel nog een keer met Loekie de hond, download de lagunaroute die ons vanaf morgen naar Salar de Uyuni gaat brengen, de grootste zoutvlakte ter wereld. Waar ooit de foto is genomen door de vorige eigenaren van de truck, die ons de wagen deed kopen en deed verlangen om daar ooit zelf te staan op die grootste witte zoutvlakte en zo’n foto te kunnen nemen. En nu is het bijna zo ver!!!!