Iets met regentijd in Bolivia, iets met een ezel stoot zich niet tweemaal….., iets met een beetje te overmoedig een smal, steil, bochtig en spekglad ripiobergweggetje nemen. Tja we hebben ondertussen alweer een paar keer vast gestaan in de modder, het is de achillespees van de truck, modder en daardoor gladheid. Door z’n gewicht van 13.000 kilo glijden we snel van de weg de zachte berm in. Op zich niet zo’n ramp (we hebben tijd genoeg), we zijn ondertussen ervaringsdeskundigen op dit gebied en staan meestal na een uurtje rommelen met scheppen en rijplaten weer op de weg i.p.v. schuin ernaast. Maar op zo’n smal bergweggetje met diepe ravijnen op 20 cm van de banden wordt het andere koek en kunnen we onszelf wel voor de kop slaan dat we steeds maar weer willen weten wat er na de volgende bocht te zien is. Trouwens keren op zo’n weg is ook geen optie dus rijden we maar door en door met veel adrenalineshots en kantje boord momenten tot er echt een berg te hoog verschijnt en we niet meer verder kunnen. De weg steil omhoog is vol plassen en blubber en we zouden zeker weten achteruit glijden bij elke poging die we wagen. In het ravijn levert een dode opgeblazen koe het bewijs dat je niet van deze weg af wil glijden en iedere misstap er één teveel is, dus wordt het wachten op een paar dagen droog en mooi weer in de hoop dat de helling dan genomen kan worden. Ondertussen regent het pijpenstelen en zitten we al op dag drie met uitzicht op de modderhelling (gelukkig hebben we tijd genoeg)

Een cliffhanger aan het begin van het verhaal, vrij ongewoon, maar het verklaart wel dat ik nu dus lekker de tijd heb om een verhaal te schrijven. Beetje omdenken kan geen kwaad in deze situatie, het uitzicht is fenomenaal met mistflarden tussen de groene bergen, er vliegen condors in de verte, de stilte hier is weldadig en we staan op een zeldzaam recht stukje, dus kunnen we ook nog slapen zonder dat we uit bed glijden. Michiel kan lekker hiken naar het eerstvolgende dorp (20 km) omdat we broodnodig brood nodig hebben. Af en toe komt er een gewone auto langs (gemiddeld 2 per dag) of iemand op een crossmotor (die van ons doet het al maanden niet, iets met een relais dat niet in Zuid Amerika te krijgen is). Gek genoeg lukt het hun wel de helling te nemen, weliswaar met een hoop doorslippen, glijden en alle inzittenden die helpen duwen, iedere keer weer spannend om te zien. Maar 13 ton omhoog duwen gaat niet lukken in dit dun bevolkte gebied (ach, tijd genoeg).

We zijn blij met ons droge huisje, terwijl de regen buiten maar op het dak blijft tikken. Drie weken geleden waren we er echter ineens even klaar mee na een paar doorgezwete kleffe nachten. Het was gedaan met de frisse zeewind van Chili en de koele nachten hoog in de Andes nu we afgedaald zijn aan de Argentijnse kant, waar het een stuk heter is. Als we richting Cafayate rijden waar we een paar dagen willen blijven, maar waar geen camping is waar wij passen, stel ik voor om een hotelletje te nemen. Een vakantie in een vakantie dus, met zwembad, airco, kingsize bed, ruimte, een eigen terrasje, onbeperkt douchen en iedere ochtend ontbijt dat voor ons klaar gemaakt wordt. Posada El Hospedaje blijkt een gouden zet, een sfeervolle oude herberg gerund door een vriendelijke familie midden in dit heerlijke stadje dat omringt is door wijngaarden en bodega’s. Verderop ligt de prachtige en beroemde Quebrada de las Conchas, een bijzondere canyon vol vreemd gevormde grote rode zandkastelen, gelaagde schuine bergen en andere geologische wonderbaarlijkheden. Michiel maakt er een mooie fietstocht maar ontdekt dat cactusnaalden vele gaatjes in z’n band hebben gemaakt. Als hij na twee dagen gaatjes zoeken (m.b.v. het zwembad) en plakken nog steeds een platte band heeft, koopt hij maar een compleet nieuwe binnenband. We bezoeken twee bodega’s, waarvan we bij de eerste, El Esteco, al een keer geweest zijn twee jaar geleden. Piatelli is nieuw voor ons en ligt een eindje buiten Cafayate tussen de hoge Cardon cactussen en mooie wijngaarden. Het voelt een beetje als de Efteling met veel toeristen, een rondleiding en de überperfecte ambiance van de kasteelachtige bodega (die in Amerikaanse handen is) en aangelegde terrassen met mooi uitzicht over Cafayate in het dal. De lunch is, net als bij El Esteco, fantastisch en vergezeld van heerlijke wijnen.

Na dit weekendje hotel en verwennerijen zijn we ook weer heel blij verder te kunnen in de truck, te slapen in ons eigen bed (Michiel had rugpijn van het hotelbed) en ons dagelijkse havermoutontbijtje met fruit en noten begonnen we eigenlijk ook te missen. We rijden via de mooie canyon en later langs ingeslapen minidorpjes met af en toe een gaucho ter paard en langs een groot stuwmeer naar Salta. Ook hier waren we al eerder en we verblijven een weekje op de grote gemeentecamping waar ook altijd veel andere overlanders te vinden zijn. Gezellig!

Zo maken we kennis met Hester en David uit Amsterdam die met een Chileense camper rondreizen, we doen een bakkie over en weer en zakken gezellig een avondje samen door met de in de Bodega’s aangeschafte wijnen.

Ook ontmoeten we een Zwitsers echtpaar die al 23 jaar rondreizen in hun truck, ze hebben een tijdje in Paraguay gewoond en weten ons er veel over te vertellen. Tijdens de Coronatijd zijn er veel wappies met complottheorieën en vaccinatie ontduiking heen geëmigreerd, aldus Bruno en was het voor hun niet meer gezellig om daar te wonen. (Ik lees net in het AD dat Willem Engel er ook heen emigreert, wat het verhaal van Bruno bevestigt). Daarnaast wordt het er door de klimaatverandering ook steeds heter en temperaturen tussen de 40 en 50 graden zijn geen uitzondering meer in Paraguay.

Een ander Zwitsers echtpaar op de camping vertelt ons over hun emigratie naar Argentinië, waar ze nu een grote boerderij in de provincie Missiones runnen, hard werken maar stressvrij nu ze niet meer in Europa wonen, aldus het stel.

Halverwege de week arriveert er ook een overland hotel, een grote truck met grote aanhanger met 36 Duitsers er in die ook enigszins avontuurlijk willen rondreizen en in drie weken dingen bezoeken waar wij maanden zo niet jaren over gedaan hebben. Dit vergt dan ook een superstrakke planning en na 1,5 dag zijn ze weer vertrokken.

Verder staat er nog de fanatieke parapenter Guido in z’n Amerikaanse camper die van stuntvliegen houdt en enthousiast over z’n hobby kan vertellen. Hij weet ook e.e.a. over motoren en kent veel mensen in Salta, maar ook hij kan ons niet helpen aan het begeerde relais voor onze motorfiets.

We fietsen regelmatig naar het mooie oude centrum van Salta om daar lekker te lunchen, mensen te kijken en nog wat souvenirs te scoren. Boodschappen doen en tanken is ondertussen iets minder leuk, nu de prijzen door de nieuwe president 3x zo hoog zijn gemaakt, maar het is nog steeds niet op Nederlands niveau gelukkig. Het is heerlijk weer in Salta, zo’n 25 graden, genoeg zuurstof, genoeg zon en waar nodig genoeg schaduw. Precies goed dus!

Na een week gaan we toch maar weer verder, de horizon trekt en we rijden door de groene bergen richting de nevelwouden van Argentinië, die we nog niet eerder zagen. We mogen gratis overnachten bij de rangers van het Parque National Calilegua midden in de jungle waar veel muggen maar overdag ook heel veel verschillende vlinders te zien te zien zijn, het lijken wel elfjes een magisch gezicht. We doen de hele dag over de 37 km naar het eerste dorpje over de spannende, bochtige, smalle weg omhoog door de prachtige bossen op de vele bergen, mooie doorkijkjes op het indrukwekkende coulisselandschap, mistflarden en watervallen. Halverwege maken we een wandeling door de jungle, de bomen zijn behangen met mooie epifyten-, overal kleurige vlinders en we zien nog een bijzondere zwart met gele kikker, het ruikt er naar vochtig oerwoud, we horen papegaaien krijsen. Wat is Argentinië toch veelzijdig! We parkeren voor de nacht in het dorpje San Francisco en wandelen ook daar nog een rondje. Het ziet er uit als een dorpje in Nepal. Opvallend is dat veel bewoners nors kijken en niet terug zwaaien, we voelen ons er een beetje opgelaten door. Om de truck staan muildieren te grazen, nooit geweten dat ze balken én hinniken, wat een grappig geluid. Gelukkig geen muggen op deze hoogte. ‘s Nachts regent het, een onheilspellend geluid want morgen moeten we dezelfde smalle ripioweg weer terug.

De volgende dag is de weg terug naar beneden nat, maar gelukkig niet glad. Veel tegemoetkomend verkeer i.v.m. de aankomende Pasen, zelfs bussen en vrachtwagens, dus een paar spannende passages, waarbij wij er steeds voor kiezen aan de bergwandkant te gaan staan omdat we bang zijn dat de ravijnkant het gewicht van de truck niet houdt en zal afbrokkelen. Pffff wat een rit. Suf van alle bochtjes en de warme klefheid beneden aan de bergen (34 graden) hangen we de rest van de middag op de bank aan een pleintje in het kleine dorpje Caiman waar we regelmatig toekans zien die aangetrokken worden door de dadels in de palmbomen in het park.

We gaan naar Bolivia en rijden door het tropisch aandoende noord Argentinië vol bananen-, suikerriet- en sinaasappelplantages naar de makkelijke grensovergang, waar het rustig is en we binnen een half uurtje over zijn. We lunchen in grensplaats Bermejo waar we genieten van het uitzicht op de kleurrijke vrouwen met vlechten, hoedje en verschillende lagen rokjes aan, zo typisch Boliviaans, en rijden dan een prachtige weg wederom door de junglebergen langs een woeste rivier. ‘s Nachts hevig onweer, oh ja het is regentijd in Bolivia.

In Valle de Conception bevinden zich de hoogst gelegen wijngaarden ter wereld (2100-2300 meter) waardoor de druiven sneller rijpen en de wijnen een specifiek zoetere smaak hebben. Ook maken ze er sterke drank van zoals de Pisco in Chili, maar hier heet het Singani omdat het van de speciale muskatdruif uit Alexandrië is gemaakt. We hebben een late lunch in de mooi en kleurig gedecoreerde Bodega del Abuelo met de bijzondere wijnen en een leuk en informatief gesprek met de eigenaar die ons trots een paar gratis Singani borrels brengt om de eigengemaakte Boliviaanse cognac, zoals hij het noemt, te laten proeven. Het heeft een zachte dronk en smaakt minder naar medicijnen dan de naar mijn smaak te sterke Pisco variant. Michiel heeft het druk met z’n nieuwe wijnsoorten app en maakt van ieder etiket foto’s en leest de beoordelingen van anderen daar op. Ondertussen is de truck afgeladen met flessen die we her en der gekocht hebben en die we niet meer op krijgen deze episode. Misschien toch maar wat bagage bijboeken op de vlucht naar huis die nu gestaag dichterbij komt (hebben we nog wel tijd genoeg?).

Volgende stop is Tarija, een redelijk grote stad met mooie koloniale gebouwen en gezellige pleintjes. We proberen op de weg daar naartoe aan diesel te komen, wat altijd een gedoe is in Bolivia. Omdat we een buitenlands nummerbord hebben moeten we 2x zoveel betalen als de gesubsidieerde prijs die Bolivianen betalen (1 euro i.p.v. 0,50 cent) en zijn pompen verplicht dit te administreren wat veel werk is. Daarom weigeren veel pompen brandstof aan buitenlanders te verkopen. Of je moet om de hoek parkeren en met jerrycans gaan zeulen. Soms is er onderhandelingsruimte over de prijs, afhankelijk van wie er werkt en of er camera’s hangen. Dus proberen we het gewoon maar bij ieder station dat we tegenkomen en maken er een soort sport van. Bij de eerste krijgen we max 40 liter in jerrycans en bij de volgende mogen we gewoon aan de pomp tanken en betalen we 0,60 cent waar we heel blij mee zijn. Als we een week later en na een rondje van 500 km terug komen bij dezelfde pomp, lukt dit dus niet meer en zegt de pompbediende maar op een ander tijdstip terug te komen. (ja joh we hebben toch tijd genoeg)

We staan op een fijne camping (iemands ommuurde tuin) in een buitenwijk van Tarija, met heerlijke douche, wifi (onze Boliviaanse simkaarten van vorig jaar werken niet meer) en weinig lekke uitlaten die langs scheuren. Ook hier fietsen we een paar keer naar het gezellige centrum, vinden een perfecte bakker met heerlijke volkoren broden en chipas (die hier cunapé heten) en een paar lekkere lunchterrassen waar opvallend veel bedelaars langs komen. Onder andere de luie straatmuzikant die slechts één akkoord op z’n minigitaartje aanslaat en dan al om geld vraagt en nog meer wil als ik daar dan een foto van maak. Hij kan er zelf gelukkig ook wel om lachen zeker als we hem de volgende dag weer tegenkomen en we hem nogmaals sponsoren.

Ook eten we op de lokale markt (supermarkten hebben ze hier niet) waar we meerdere kraampjes langs moeten voor we alle boodschappen bij elkaar hebben en dan neerploffen bij één van de vele eettentjes waar we pikante kip en pinda soep bestellen. Als Michiel z’n warme soep eerst eens goed door roert, komt er vanuit de diepte van z’n bord een kippeklauw naar boven. Ieuuuwwww! Verder smaakt het prima en zijn de maaltijden hier zeer voedzaam met alle bijgeleverde rijst, aardappelen en pasta, aan koolhydraatbeperkt doen ze hier niet. Suikervrije drankjes zijn ook niet te verkrijgen, geen wonder dat veel vrouwen hier zo mooi rond zijn en een slecht gebit hebben.

Op de camping staan ook Ghislaine en Dominique, een Frans hippiestel, die al jaren op reis zijn over heel de wereld. Ook zij gaan richting Paraguay en als we de route bespreken laat google maps een grote omweg zien i.v.m. een wegafsluiting richting de grens. Dus kiezen we er voor eerst nog een paar lagunes te bezoeken op de hoogvlakte in het westen, voor we richting oosten gaan. Uiteindelijk wordt dit rondje steeds groter aangezien we maar geen genoeg kunnen krijgen van de prachtige altiplano met z’n uitgestrekte leegte, waar we soms met ons hoofd in de wolken zijn en weer flamingo’s en heel veel vicunas zien, maar ook af en toe vrouwelijke herders met kuddes geiten, schapen en lama’s die verlegen hun hoofd afwenden als we langs rijden. We rijden door diepe, kleurige canyons uitgesleten door rivieren waar de bergwanden vol met cactussen staan en we langs de rivier het mooiste drijfhout ever vinden, namelijk van cactusskeletten vol met gaatjes waar de naalden hebben gezeten, prachtig! Af en toe een piepklein slaperig dorpje waar het uitgestorven lijkt, maar waar de keurig aangelegde maisveldjes aanwezigheid van mensen doet vermoeden. De truck doet het goed op die smalle bochtige steile weggetjes, en Michiel neemt zeer ervaren en kundig alle haarspeldbochten waarbij ook de achterwielen op de weg blijven i.v.p. in een ravijn weg zakken. Als ons rondje bijna rond is en we zitten te lunchen langs de kant van de weg, komt er een groep stieren en een herder voorbij. Of we ook naar het feest van kaas en melk in Rocillas gaan komend weekend, vraagt hij. Hé daar heb ik over gelezen in de Lonely Planet, lijkt ons leuk en we hebben toch tijd genoeg (toch?).

Het feest is in de buurt maar pas over twee dagen. Wat gaan we in die tussentijd doen dan? Jaaaa nog een rondje nu naar een afgelegen dorpje bij de grens met Argentinië, wie weet wat we daar allemaal weer zien. De weg naar Mecoya is wel erg smal, maar truck en chauffeur hebben zich ondertussen bewezen en keren lukt niet, dus rijden we door naar het dorp. Het begint ondertussen te regenen en net voor we het dorp bereiken en de zon achter de bergen zakt, glijdt de truck weg in een modderige berm, gelukkig niet aan de ravijnkant, maar tegen de bergwand aan. Achter ons staat een taxi waarvan de inzittenden meehelpen de truck weer op de weg (die te smal is om te passeren) te krijgen. Dit lukt uiteindelijk m.b.v. de rijplaten en in het donker en steeds harder tikkende regen vinden we gelukkig een plekje waar we de nacht kunnen doorbrengen.

Mecoya is ook zo’n piepklein dorpje in de bergen, waar we in eerste instantie niemand zien. Doch naar mate de ochtend verstrijkt, zien we steeds meer inwoners en het nieuws dat wij daar staan, verspreidt zich snel en verschillende mensen komen langs voor een praatje, steeds minder verlegen naarmate ze meer over ons te weten komen. Vol bewondering wordt ons huis bekeken en de kraan meerdere keren aan gezet, wat een wonder stromend water, dat hebben ze thuis nog niet eens. Er komen nooit toeristen hier en al helemaal niet met zo’n truck. De één vraagt of we de motor willen verkopen, de ander wil de zonnepanelen wel kopen, zaken die hier niet te verkrijgen zijn maar wel nodig. We vragen advies over de weg. Neem de andere weg terug, via Rocillas, die is beter dan de weg die je gekomen bent, is het advies van meerdere mensen, maar pas na twaalven want dan heeft de zon de modder wat harder gemaakt. Dus lopen we eerst nog een rondje door het dorp met zo’n 15 huizen waarvan in drie een klein winkeltje is. In ieder winkeltje staan houten banken waar dorpsbewoners zitten te keuvelen met elkaar en de laatste nieuwtjes uitwisselen. Buiten wordt de aardappeloogst in zakken op ezeltjes geladen. Er wordt enthousiast en lacherig op onze komst gereageerd, Michiel z’n lengte en mijn blonde haar zijn blijkbaar erg bijzonder en mensen willen graag op de foto met ons. In het ene winkeltje kopen we fruit en cakejes, in het volgende eieren en in het laatste brood na lang wachten want eerst moeten alle gesprekjes klaar zijn en iedereen heeft hier tijd genoeg!

Begin van de middag vertrekken we dan eindelijk, de zon is inderdaad zoals voorspeld, gaan schijnen en de weg ziet er iets droger uit. Ook deze weg is steil, smal en heeft nog meer bochten en als er na een uur heel langzaam en voorzichtig rijden een tegenligger aankomt precies op een heel smal stuk, glijden we weer de zachte blubberberm in (gelukkig weer aan de bergwandkant). Na een uur veel stenen sjouwen, graven, rijplaten plaatsen en zweetdruppels (ook van angst!) komen we ook hier weer weg wonderbaarlijk genoeg. Echter na nog eens een paar kilometer komen we dus de steile helling tegen die we ondertussen kunnen uittekenen. Het is weer gaan regenen en we geven ons over, tot hier en niet verder, het risico is te groot, we willen elkaar en de truck niet kwijt. Dus staan we hier nu, checken de voorraden eten en water, en bedenken alternatieve oplossingen. Waarom doet de motor het nu juist niet, waarom hebben wij geen sneeuwkettingen zoals sommige andere overlanders, waarom blijft het maar regenen terwijl het einde van de regentijd nadert? Als we de berg oplopen, langs de dode stink koe in het ravijn, hebben we een beetje internetbereik en tussen de regenbuien door komen we zo de tijd door, bekijken we de weersvoorspelling (die er niet goed uitziet), zoeken we sneeuwkettingen op websites in Tarija (kennen ze niet) en hebben we troostend whatsappcontact met anderen. Michiel is nu 20 km lopen, terug naar Mecoya met een grote rugzak, naar de 3 winkeltjes om onze voorraden aan te vullen. Ik ben een stukje meegelopen, maar 20 km op 2800 meter hoogte, berg op, berg af, over deze modderig weg is voor mij een heleboel stappen te ver. Dus loop ik terug, klop m’n modderschoenen af en start de laptop op. Waar we volgende week zijn, weet ik nog niet. Waar zal ik m’n verjaardag vieren? Nog 1200 km te overbruggen naar de plek waar we de truck gaan stallen, gaan we dat halen? Gaan we de watervallen bij Iguazu nog zien deze episode? Hebben we eigenlijk wel tijd genoeg?

Ze zeggen: er is tijd tekort

Ze zeggen dat het donker wordt

Ze zeggen: regen regen regen op je kop

stukje lyrics uit “Tijd genoeg” van Doe Maar